Als we het hebben over kwaliteit van leven, dan gaan we ervan uit dat mensen ruimte hebben (en houden) om hun eigen leven zelf zo goed mogelijk in te richten, binnen de mogelijkheden die ze hebben. Zinvolle activiteiten of werk, een sociaal netwerk, goede huisvesting en een gezonde leefstijl spelen hier een belangrijke rol in. Dit geldt voor iedereen, dus ook voor mensen met psychische klachten die zelfstandig wonen, voor mensen die zorg in een instelling ontvangen en voor naastbetrokkenen. Het is daarnaast ook belangrijk dat, mocht dat nodig zijn, specialistische zorg beschikbaar is. Ook in een beschermde omgeving moeten mensen ondersteuning kunnen krijgen bij zelfredzaamheid en het meedoen in de maatschappij. Want iedereen doet er toe en iedereen kan een eigen steentje bijdragen aan de samenleving. In het beste geval staat de cliënt altijd centraal en werken alle betrokken partijen zo goed samen dat er geen mensen tussen de wal en het schip vallen. En uiteraard moet de ondersteuning van naasten of mantelzorgers niet worden vergeten, want op hun schouders rusten vaak een grote last en verantwoordelijkheid.
Werken
MIND is partner in het convenant 'Samenwerken aan wat werkt'. Het convenant is afgesloten met een online congres op 4 november 2021. Doel van het convenant én het congres was om aan de politiek en samenleving duidelijk te maken dat werk een belangrijk 'medicijn' is bij psychische problemen. En dat het echt nodig en mogelijk is om meer mensen met psychische aandoeningen duurzaam aan het werk te krijgen. MIND was medeorganisator van dit congres. Het vervolg van het convenant is het programma 'Sterk door Werk', dat in 2021 is opgestart. Binnen het project Hoofdzaak Werk verzorgden we de training 'Inclusief leiderschap' voor werkgevers, leidinggevenden en zorgprofessionals. Deze training namen we over van Samen Sterk zonder Stigma, de organisatie die helaas op 1 oktober moest stoppen met haar activiteiten.
Wonen
Hoe zorg je er met z'n allen voor dat er leefbare en vitale wijken ontstaan, waarin verschillende mensen met elk hun eigen uitdagingen zo goed mogelijk tot hun recht komen? In het kader van een actieagenda op dit onderwerp heeft MIND samen met De Nederlandse ggz, Valente, Actiz, Aedes, Divosa en VNG een handleiding gemaakt, die lokale partijen helpt bij het maken van prestatieafspraken over bijvoorbeeld zorg en wonen, de sociale structuur in de wijk, het bevorderen van anti-stigma, etc.
Coronaonderzoek
Corona heeft veel impact gehad op onze levens en de kwaliteit ervan. In 2021 deden we tweemaal onderzoek naar de gevolgen van corona en de coronamaatregelen voor mensen met psychische problemen en hun naasten. Wat zijn de gevolgen van de lockdown voor hen? Deze vraag stond centraal in de onderzoeken, die in februari en maart 2021 over de lockdown en de maatregelen op het gebied van winkelsluiting, onderwijs op afstand en avondklok gingen. Ze leverden meer dan duizend reacties op. De resultaten gebruikten we in de belangenbehartiging en in onze gesprekken met beleidsmakers. In oktober onderzochten we in hoeverre corona blijvende gevolgen heeft voor mensen. Hier kwamen 607 reacties op. De uitkomsten van de onderzoeken zijn hier te vinden.
Nationale Zorgnummer
Het Nationale Zorgnummer is de digitale advieslijn van MIND voor mensen die vragen hebben over het zorgstelsel. Deze advieslijn is een samenwerking met Patiëntenfederatie Nederland. Mensen kunnen terecht bij het Nationale Zorgnummer voor informatie en advies als zij vragen en klachten hebben over de organisatie van de zorg, zoals wachtlijsten of verzekerde zorg. In 2021 werden er 3631 vragen gesteld. Op de website van MIND staat informatie over belangrijke thema's, waarnaar bellers veelvuldig worden doorverwezen. Daarnaast is er een kennisbank met ruim 900 items, die in 2021 is geactualiseerd. Deze informatie ondersteunt het Nationale Zorgnummer en de backoffices bij het geven van zo gericht mogelijke informatie en advies.
GGZ Appwijzer
Technologie maakt het mogelijk dat mensen 24 uur per dag kunnen werken aan hun eigen psychische gezondheid, waar en wanneer ze dat willen via een computer of telefoon; dat noemen we e-health. Er is een schat aan informatie online beschikbaar over gezondheid. Maar hoe zie je door de bomen het bos? Hoe weet je of een app of toepassing betrouwbaar is? MIND heeft daarom de GGZ Appwijzer (www.ggzappwijzer.nl) gelanceerd in co-productie met De Nederlandse ggz. De GGZ Appwijzer is dé bron in Nederland waar iedereen kwalitatief goede ggz-apps en andere e-healthtoepassingen vindt om aan de eigen mentale fitheid te werken. De apps zijn uitgebreid getest en beoordeeld door zowel gebruikers als zorgprofessionals. Begin 2021 konden we de Appwijzer lanceren. Inmiddels bevat deze meer dan 100 apps en 40 recensies van gebruikers. Er zijn in het afgelopen jaar ruim 40.000 bezoekers geweest op de site, waarop wij concluderen dat er duidelijk behoefte aan is.
Laagdrempelige zelfregie- en herstelinitiatieven
De afgelopen jaren heeft MIND op verschillende manieren gestimuleerd dat er in heel Nederland laagdrempelige inloopplekken van de grond komen en worden geborgd. We noemen deze initiatieven ook wel zelfregie- en herstelcentra. Bij deze centra kun je zo binnenlopen voor een kop koffie, een praatje of een activiteit. Er wordt een omgeving geboden waar je jezelf kunt zijn en talenten, kwaliteiten en interesses kunt ontdekken en ontwikkelen. We ondersteunen bij MIND initiatiefnemers van dit soort kansrijke contexten. We vinden dat er een landelijk dekkend netwerk moet ontstaan van zelfregie- en herstelcentra, zodat er voor elke burger in Nederland een goed bereikbare plek is in de eigen gemeente om te werken aan persoonlijk en maatschappelijk herstel. Waar mensen met een psychische kwetsbaarheid de ruimte krijgen om zelf hun leven (weer) op te bouwen. Daarom heeft MIND de bouwstenen voor participatie en herstel ontwikkeld. Deze bouwstenen geven verschillende functies aan die in elke regio aanwezig zouden moeten zijn, zodat elke burger eenzelfde type aanbod kan vinden. De bouwstenen zijn ontwikkeld in samenwerking met zelfregiecentra, herstelacademies, regionale cliëntenorganisaties en gemeenten.
Appeltjes van Oranje in teken van mentale gezondheid
Het Oranje Fonds reikt jaarlijks de zogeheten 'Appeltjes van Oranje' uit aan sociale projecten die ervoor zorgen dat in onze samenleving niemand er alleen voor hoeft te staan. Het thema in 2021 was 'mentale kracht'. De prijzen gingen naar projecten waar vrijwilligers, vaak zelf ervaringsdeskundigen, klaarstaan voor mensen met psychische problemen. Een lidorganisatie van MIND Platform, Ixta Noa, won het Grote Appeltje van Oranje vanwege de bijzondere manier waarop deze organisatie zich blijft ontwikkelen en vernieuwen. Ook de Zelfregiecentra van Vriendendiensten kregen een Appeltje van Oranje. Deze organisatie, die ook is aangesloten bij MIND Platform, zorgt ervoor dat mensen met psychische problemen weer mee kunnen doen in de samenleving.
En er gebeurde meer op het gebied van herstelinitiatieven. In september heeft MIND samen met het Oranje Fonds en ter ere van de 50e verjaardag van Koningin Máxima het programma Herstel Dichtbij aangeboden aan de koningin. Hiermee geven we tot en met 2024 extra steun aan lokale zelfregie- en herstelinitiatieven. Met het programma Herstel Dichtbij dragen we eraan bij dat iedereen dicht bij huis hulp en steun kan krijgen om weer mee te doen in de maatschappij en te werken aan het eigen herstelproces. Daarnaast is het doel om psychische klachten meer bespreekbaar te maken in de samenleving en mensen te wijzen op de mogelijkheden voor ondersteuning bij hen in de buurt.
MIND Blue Monday Run
Drie jaar geleden kwam Stefan Wendel met het initiatief voor een MIND Blue Monday Run: hij organiseerde een hardloopwedstrijd tijdens Blue Monday (volgens sommigen de meest depressieve dag van het jaar, meestal halverwege januari) om aandacht te vragen voor depressie. Inmiddels is de MIND Blue Monday Run uitgegroeid tot een groot evenement. Op maandag 17 januari 2021 waren er – ondanks de beperkende maatregelen in verband met corona – maar liefst 21 teams met in totaal 143 deelnemers die in hun eigen omgeving alleen of in tweetallen meededen en samen maar liefst 2283 donaties ophaalden, ter waarde van 40.528 euro aan donatieopbrengsten.